Tại Sao Chó Hay Cắn Phá Đồ Đạc? Nguyên nhân và cách khắc phục

Chó hay cắn phá đồ đạc là hành vi phổ biến ở nhiều giống chó, đặc biệt là chó con hoặc những chú chó chưa được huấn luyện bài bản. Không ít người nuôi cảm thấy mệt mỏi khi thấy giày dép, ghế sofa, đồ điện bị “hóa rồng”. Tuy nhiên, nếu hiểu được nguyên nhân, bạn hoàn toàn có thể khắc phục triệt để mà không cần phải “cầu trời khấn phật” mỗi lần ra khỏi nhà.

Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết nguyên nhân khiến chó cắn phá đồ đạc và cung cấp những cách xử lý hiệu quả, khoa học, phù hợp với từng hoàn cảnh.

1. Hành vi cắn phá ở chó là gì?

1.1 Định nghĩa hành vi cắn phá

Hành vi cắn phá ở chó là khi chúng sử dụng răng để gặm nhấm, nhai, hoặc phá hủy các vật thể không dành cho mục đích chơi đùa hay ăn uống – như bàn ghế, dép, dây điện, sách vở, v.v.

1.2 Phân biệt với cắn chơi

• Cắn phá: mang tính phá hoại, thường để giải tỏa cảm xúc.
• Cắn chơi: thường nhẹ nhàng, vui vẻ, có tính xã hội hoặc khám phá.

2. Nguyên nhân khiến chó cắn phá đồ đạc

2.1 Do mọc răng (Đối với chó con)

Từ 3 – 6 tháng tuổi là giai đoạn chó con mọc răng, cảm giác khó chịu khiến chúng cắn mọi thứ để giảm đau và ngứa.

Dấu hiệu nhận biết:

• Cắn liên tục vào các vật cứng.
• Nhai đồ ngay cả khi không có người ở nhà.

2.2 Thiếu vận động, dư năng lượng

Chó là loài động vật năng động. Nếu không được đi dạo, chơi đùa hoặc hoạt động thể chất, chúng sẽ chuyển năng lượng sang các hành vi phá phách.

Dấu hiệu:

• Phá đồ sau thời gian dài bị nhốt.
  
• Cắn mạnh, dai dẳng, khó kiểm soát.
  

2.3 Tâm lý cô đơn, lo âu khi xa chủ (Separation Anxiety)

Khi bạn vắng nhà lâu, chó cảm thấy lo lắng và bất an. Để giải tỏa, chúng cắn phá đồ vật có mùi của bạn như giày, áo, gối,…

2.4 Chưa được huấn luyện đúng cách

Nhiều người nuôi chó nhưng không dạy chó hiểu đâu là hành vi đúng/sai. Nếu không có chỉ dẫn rõ ràng, chó sẽ không biết giới hạn.

2.5 Bản năng sinh học và giống Loài

Một số giống chó có bản năng nhai mạnh như:

• Chó Husky, Alaska, Malamute: thích gặm đồ vì năng lượng cao.
• Chó giống săn mồi: có xu hướng tìm kiếm, đào bới, phá hoại.
• Chó becgie, Rottweiler: bản năng phòng vệ và lãnh thổ.

2.6 Do buồn chán, thiếu kích thích trí não

Chó thông minh cần được kích thích trí tuệ. Nếu bị bỏ mặc quá lâu, chúng sẽ tự tạo “trò chơi” bằng cách phá đồ.

3. Tác hại của việc chó cắn phá đồ đạc

3.1 Gây thiệt hại vật chất

Sofa, dây điện, tường, giày dép có thể bị hư hỏng nặng. Một số vật dụng đắt tiền như máy ảnh, laptop nếu bị cắn cũng “đi đời”.

3.2 Gây nguy hiểm cho chó

• Nuốt dị vật: Gây tắc ruột, nghẹt thở.
• Giật điện: Khi cắn dây điện.
• Ngộ độc: Do ăn phải vật dụng có hóa chất độc hại.

3.3 Làm rối loạn hành vi lâu dài

Nếu không điều chỉnh kịp thời, cắn phá trở thành thói quen khó bỏ. Về lâu dài gây stress cho cả chủ lẫn thú cưng.

4. Cách khắc phục chó cắn phá đồ đạc

4.1 Huấn luyện từ khi còn nhỏ

• Dạy lệnh “Không” hoặc “Dừng lại” khi chó có hành vi cắn đồ.
• Khen thưởng ngay lập tức khi chó làm đúng.
• Không đánh đập, mà dùng giọng nói nghiêm khắc để dạy.

4.2 Cung cấp đồ gặm thay thế

• Xương giả, đồ chơi cao su, bóng nhai, bánh gặm giúp chuyển hướng cơn “thèm gặm” của chó.
• Ưu tiên đồ chơi có hương vị và độ bền cao.

4.3 Tăng cường vận động hằng ngày

• Dắt chó đi dạo 30–60 phút mỗi ngày.
• Chơi trò ném banh, chạy bộ, leo cầu thang,…
• Đối với chó giống lớn: cần hoạt động thể chất cao hơn.

4.4 Kích thích não

• Đồ chơi thông minh: hộp chứa thức ăn, trò tìm kiếm đồ ăn giấu,…
• Học lệnh mới: “ngồi”, “nằm”, “bắt tay”, “đợi”, giúp tiêu hao năng lượng não.

4.5 Giới hạn khu vực chơi

• Dùng chuồng, rào chắn hoặc phòng riêng khi bạn không ở nhà.
• Không để chó tiếp cận khu vực có vật dụng dễ hư hỏng.

4.6 Sử dụng chất chống gặm

• Xịt vào vật dụng cần bảo vệ: đồ đắng, cay, hoặc mùi khó chịu với chó.
• Có thể mua sẵn tại pet shop hoặc làm từ tự nhiên (chanh, giấm táo, ớt cay).

4.7 Kiểm soát lo âu xa chủ

• Tập cho chó quen với việc ở một mình từ từ.
• Để lại áo có mùi bạn, hoặc đồ chơi khi vắng nhà.
• Có thể mở nhạc nhẹ, tivi để chó không bị căng thẳng.

5. Khi nào nên tìm đến chuyên gia?

• Chó phá hoại dữ dội, nuốt đồ nguy hiểm.
• Có dấu hiệu trầm cảm, la hét, bứt rứt khi ở một mình.
• Huấn luyện tại nhà không có tiến triển sau 1–2 tháng.

Giải pháp: tìm đến bác sĩ thú y, chuyên gia hành vi chó, hoặc huấn luyện viên chuyên nghiệp để được hỗ trợ phù hợp.